Kees De Kort | Bnr

Compensatie zit overheidsfinanciering in de weg  Uit cijfers van het CBS blijkt dat de investeringen in Nederland achterblijven. Een slecht teken in een tijd waarin juist die investeringen hard nodig zijn voor de economische groei van ons land. Dat tegelijkertijd miljarden extra euro's vrijgemaakt moeten worden voor compensatie van slachtoffers van de Toeslagenaffaire, komt slecht uit. ‘Compenseren is het tegenovergestelde van investeren’, zegt macro-econoom Arnoud Boot.   Wat heeft de Toeslagenaffaire te maken met achterblijvende investeringen?   Vooropgesteld, deze mensen zijn op grote schaal tekortgedaan. Het is heel legitiem dat zij worden gecompenseerd, onder meer via de stichting van Prinses Laurentien, Stichting Gelijkwaardig Herstel (SGH). De slachtoffers van de Toeslagenaffaire zijn vermalen door het systeem, en we zien nu dat ook dat Laurentien wordt vermalen.   De bedragen die via de stichting, ook wel de methode-Laurentien, genoemd, zijn veel hoger dan via andere beschikbare routes voor compensati

De Duitse inflatiecijfers laten zien dat de inflatie in de Eurozone nog niet verslagen is, in tegenstelling tot wat onder anderen ECB-voorzitter Christine Lagarde beweert. Macro-econoom Edin Mujagić spreekt van een grote communicatiefout. De ECB belooft al maandenlang een renteverlaging in de zomer. Daardoor is er geen weg meer terug en moet de bank eraan geloven. ‘Ze hebben zich in de hoek geschilderd.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een ingezonden stuk in the Financial Times van Franse president Emannuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz over de toekomst van Europa deed een hoop stof opwaaien. Macro-econoom Edin Mujagic is kritisch: ‘gezonde overheidsfinanciën kom je een stuk verder’.  Met de analyse van Scholz en Macron gaat Mujagic een heel eind mee: de wereld is ingrijpend veranderd en Europa moet met de wereld mee veranderen. Europa moet competitiever worden met een grotere interne markt, meer investeringen, minder bureaucratie en een ‘level playing field'. Maar waar het fout gaat, is hoe zij dit voor elkaar willen krijgen.   Het komt neer op nog meer Europees industriebeleid, meer overheidssturing en –bemoeienis en -subsidies. Allemaal dingen die het level playing field verstoren. Heel consequent is het niet. Macron wil zelfs een stap verdergaan: de begroting van de EU verdubbelen, gemeenschappelijke schulden aangaan voor grote investeringen.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

De spaarrentes in Nederland voor consumenten vallen laag uit. Dat komt door weinig concurrentie, zegt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) na onderzoek. Edin Mujagic had de waakhond het werk kunnen besparen. Hij was er maanden geleden al van overtuigd dat het uitblijven van renteverhogingen ligt aan te weinig concurrentie tussen banken onderling. ‘Er is een klein aantal banken in Nederland en die vechten niet om ons spaargeld.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Veel signalen wezen er al op dat de Europese Centrale Bank de rente gaat verlagen, maar dankzij Philip Lane, hoofdeconoom van de ECB, weet iedereen het vrijwel zeker: op 6 juni gaat de centrale bank de rente verlagen. ‘Het is bijna uitgesloten dat het niet gebeurt, behalve als er nog iets gebeurt tussen nu en 6 juni’, zegt econoom Arnoud Boot.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Uit de doorrekening van het hoofdlijnenakkoord door het Centraal Planbureau blijkt dat er eigenlijk maar weinig met geld wordt geschoven. ‘Je zou bijna zeggen: dit gaat nergens over’, zegt econoom Arnoud Boot. ‘De Rijksbegroting en alle uitgaven bedragen bijna 450 miljard, en met een beetje moeite komen we hier tot 10 miljard.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor het eerst in ruim tien jaar tijd is de rente in Japan boven de 1 procent gekomen. En dat is volgens macro-econoom Edin Mujagic opmerkelijk, want ‘lange tijd stond Japan synoniem voor 0 procent rente'.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

De ECB kwam onlangs met het halfjaarlijkse Financial Stability Report. De schulden bij bedrijven en huishoudens zijn wat gedaald vergeleken met pieken in de coronapandemie, net zoals schulden van de overheid. Maar dat laatste is slechts een gevolg van hoge inflatie die de afgelopen tijd de miljarden euro’s aan extra rentelasten camoufleerde, zegt macro-econoom Edin Mujagic.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Fed-baas Jerome Powell zal geen al te fijne herinneringen over hebben gehouden aan zijn bezoek aan Amsterdam, vorige week: hij bleek corona te hebben opgelopen en hoewel dat inmiddels geen reden meer is voor paniek, was het ongetwijfeld een smetje op zijn bezoek. Hoe anders was dat voor macro-econoom Edin Mujagic, die aan Powells lippen hing. Zeker toen hij ging uitleggen waarom het de Amerikaanse economie zo voor de wind gaat, sinds het einde de coronacrisis.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De eerste raming waarmee het Centraal Planbureau (CPB) komt op basis van de plannen van de beoogde coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB, zal ‘geen positief verhaal’ zijn. Dat verwacht econoom Arnoud Boot. ‘Op de korte termijn zal het meevallen, want het is heel moeilijk om snel geld uit te geven.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met het naar buiten komen van het akkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB kan ook worden geconcludeerd wie welke speerpunten heeft binnengehaald. Econoom Arnoud Boot ziet echter een opvallende afwezige: ‘De VVD zit het minst duidelijk in dit akkoord.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Frankrijk maakt zich grote zorgen over de controle die Zwitserland heeft op de watertoevoer naar West-Europa. De dam die de toevoer van water vanuit het Meer van Genève regelt, valt onder controle van de Zwitsers, tot grote onvrede van Frankrijk. Volgens macro-econoom Edin Mujagic is een mogelijke oplossing voor het schaarser wordende water ‘goud waard’. Iets wat volgens hem ‘kansen biedt voor beleggend Nederland’.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De afgelopen weken zijn de positieve economische cijfers in een rap tempo naar buiten gebracht. Dat ziek ook macro-econoom Edin Mujagic, die het ‘heel veel goed nieuws’ noemt, met onder andere een toename van de economische activiteit. Toch waarschuwt hij: ‘Maar het is eigenlijk net als het weer van vandaag. Het is prachtig weer, maar later op de dag schijnt het toch een beetje te gaan regenen en te waaien. Dat geldt voor de economie ook.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bedrijven en kiezers, maar ook de media, vragen aan politici, onder wie die van de formerende partijen, om te reageren op de waan van de dag, stelt econoom Arnoud Boot. 'Maar daarmee verliezen ze het grotere plaatje uit het oog.' Als voorbeeld geeft Boot de laatste faillissementscijfers, die lang niet zo dramatisch zijn als ze lijken.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Studentenprotest als symbool van doorgeslagen cancel-syndroom    De studentenprotesten bij, onder meer, de Universiteit van Amsterdam, leidt tot veel beroering. Volgens macro-econoom Arnoud Boot is het helder dat er verschrikkelijke dingen gebeuren in Gaza, die een protest dan ook legitimeren. Wat Boot, werkzaam bij de UvA, dwarszit is dat er geen ruimte meer is voor discussie over de oplossingen van ingewikkelde problemen, zoals Gaza nu en eerder over verduurzaming van een oliebedrijf als Shell. ‘We hebben het hier over het cancellen van de inhoudelijke discussie.’   Waar blijkt dat dan uit, Arnoud?   'Iedereen heeft kunnen zien hoe onrustig het is geweest rond de universiteit. Maar ik hoef het niet te hebben over de details rond de protesten, maar ik wil een vergelijk trekken met de financiële crisis in 2008 en het omvallen van Lehman Brothers. Naar aanleiding daarvan heb ik samen met een student het discussieforum Room for Discussion opgezet. Daar worden actuele thema's besproken. Dit soort fundament funda

Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) zijn de stijgende lonen de oorzaak van de inflatie van afgelopen jaar. Een conclusie waar iets voor te zeggen is, denkt macro-econoom Edin Mujagic. Toch heeft hij het gevoel dat DNB vergeten is een andere indicator te onderzoeken. ‘In het hele rapport van DNB wordt met geen woord gerept over de mogelijke invloed van het beleid van de Europese Centrale Bank’.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aan de ene kant proberen centrale banken de inflatie rond de 2 procent te houden, maar aan de andere kant willen diezelfde centrale banken ook ‘prijsstabiliteit’ nastreven. Volgens macro-econoom Edin Mujagic is het een ‘linguïstisch gedrocht’ en ‘eigenlijk heel vreemd’. Daar blijkt hij nu niet de enige in te zijn.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De formatie is de finaleweek ingegaan. De VVD, NSC, PVV en BBB hebben nog tot 15 mei de tijd om met elkaar tot een akkoord te komen. Macro-econoom Arnoud Boot kijkt reikhalzend uit naar dat moment: ‘Ik ben er helemaal klaar voor en misschien ook wel klaar mee. Het gaat aan de ene kant over de doorrekeningen van het CPB, maar aan de andere kant ook over wat de verdeling van het beleid wordt.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

De kwartaalcijfers die ING gisteren presenteerde lijken op het eerste gezicht niet bijzonder opmerkelijk. Juist op momenten dat banken in rustig vaarwater verkeren, is het volgens econoom Arnoud Boot belangrijk om te blijven ondernemen. ‘Je moet rugoefeningen doen voordat je last van je rug hebt. Als je al last van je rug hebt, dan ben je te laat.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zoals vrijwel iedere econoom en analist zag aankomen gaat de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, nog steeds de rente niet verlagen. Simpelweg omdat de inflatie nog te hoog is. Ondanks de verwachte uitspraak van topman Jerome Powell vond macro-econoom Edin Mujagic het een ‘memorabele dag’.   See omnystudio.com/listener for privacy information.