De Rudi & Freddie Show

Er was een tijd, niet eens zo heel lang geleden, dat de slavernij – het uitbuiten en verhandelen van mensen – een geaccepteerd en normaal onderdeel van de maatschappij was. Maar op een gegeven moment is het verdwenen. Of althans, volgens de Internationale Arbeidsorganisatie leven er nog steeds 40 miljoen mensen in slavernij, maar het verhandelen van mensen is nu in ieder geval verboden, illegaal, in ieder land op aarde. Het is makkelijk om te denken dat die officiële afschaffing van de slavernij onvermijdelijk was. Het gevolg van de Verlichting, de industrialisatie, of 'de vooruitgang' in het algemeen. Maar niets is minder waar. De geschiedenis van het abolitionisme, de beweging om de slavernij voor eens en altijd af te schaffen, laat zien dat het ook heel anders had kunnen lopen. Hoe is het de abolitionisten gelukt om zo'n vanzelfsprekend en zo'n lucratief instituut omver te werpen? Een ding is zeker: vandaag de dag kunnen we nog steeds ongelofelijk veel leren van hun succes. In de afgelopen maanden vers

De meeste mensen zullen de wereld niet veranderen. De kleine groep die dat wel doet, vaart op haar eigen kompas, maakt het zichzelf bewust moeilijk en wordt vaak verketterd door de rest. Om de grote problemen van onze tijd aan te gaan hebben we meer van dit soort radicalen nodig. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13098/de-niet-zo-subtiele-kunst-van-giving-a-fuck/503552610-dbc9f3bf ***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. *** Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nl

Luisteraars! Rutger zou op een tournee door de Amerika's trekken om zijn boek aan de man te brengen, maar omikron gooide roet in het eten. Maar de gast was al geboekt, het ontoegankelijke gesprek al gepland! Ik praat met Coen Teulings, voormalig directeur van het CPB, en thans econoom. We hebben het vooral over alle plannen van het nieuwe kabinet: is het een probleem dat het kabinet zoveel geld uitgeeft? En, leuk dat we het geld uitgeven, maar hebben we ook de handjes: zijn er wel de mensen om al dat werk te doen? Bijvoorbeeld: in de kinderopvang. Is het wel verstandig om 95 procent van de kinderopvangkosten door de overheid te laten betalen? En al die financiering van grote investeringen via fondsen (mobiliteitsfonds, stikstoffonds, klimaatfonds): is dat een goed plan? We hebben het ook over de uitspraak van de Hoge Raad, waardoor de vermogensheffing in gevaar is gekomen. Best een beetje een vreemd verhaal. En ook: een slechte zaak als spaargeld minder zwaar wordt belast dan aandelen, aldus Teulings. En

Luisteraars! Dit keer een podcast met concurrent en collega Ties Joosten van Follow the Money. Ties schreef een boek getiteld De blauwe fabel: Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden. Vlak na de corona-uitbraak vond er een debat plaats in de Tweede Kamer over KLM, dat in zwaar weer verkeerde. Kamerleden tuimelden over elkaar heen om hun lof uit te spreken over KLM. PVV: ‘Vriend en vijand zijn het erover eens dat we de blauwe trots, de blauwe zwaan, moeten redden.’ FVD: ‘De KLM staat voor alles wat goed is aan Nederland: degelijkheid, betrouwbaarheid, efficiëntie en klantvriendelijkheid.’ Het CDA: ‘Doe alstublieft wat nodig is in het belang van Nederland.’ De PvdA vond KLM belangrijk ‘voor de Nederlandse economie in den brede’ en 50PLUS had het over ‘onze extra afgetrainde blauwe zwaan’. En natuurlijk, minister Cora van Nieuwenhuizen, die aangaf dat 'het succes van KLM het succes van Nederland is'. Ties Joosten laat in zijn boek zien dat dit een patroon is dat zich al zo'n ho

Luisteraars! Een nieuw jaar, een nieuwe podcast. Dit keer hebben we het over een simpele vraag: hoe functioneert onze democratie? En dan niet zoals ze je bij maatschappijleer vertellen, maar hoe werkt het écht? Kiezen wij de politici die passen bij onze opvattingen, of werkt het heel anders? Hebben de meeste mensen überhaupt wel opvattingen over de meeste politieke kwesties? En als 'het volk' veel minder invloed heeft dan we denken, wat zijn dan de implicaties voor mensen die de wereld willen veranderen? Jesse bespreekt het fascinerende boek Democracy for Realists, waarin twee politicologen een nogal ontnuchterende theorie uit de doeken doen over hoe ons democratische bestel daadwerkelijk functioneert. Rutger borduurt voort op dit verhaal door te vertellen over wat hij in de afgelopen maanden heeft gelezen over de afschaffing van de slavernij. De geschiedenis van het abolitionisme blijkt namelijk ook een heel merkwaardige geschiedenis, waarin de juiste dingen voortdurend gebeuren om de verkeerde redenen.

Luisteraars! De laatste aflevering van het jaar alweer. Jullie hadden nog van ons tegoed: een analyse van het coalitieakkoord. We lazen ’t van a tot z en hebben er wat gedachten over. Een podcast, in een notendop, over gratis kinderopvang, de terugkeer van de studiebeurs, de onzalige bedrijfsopvolgingsregeling, de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap (klinkt saai, is extreem belangrijk), over het smijten met miljarden, over de plannen om klimaatverandering aan te pakken, en over de olifant in de kamer: wie gaat al dat werk eigenlijk doen? Staan we aan de vooravond van een nieuwe toestroom arbeidsmigranten? Tussendoor hebben we nog wat reflecties over hoe radicaal het politieke tij keerde in de afgelopen tien jaar, en hoe belangrijk wetgeving überhaupt is. Leesvoer bij deze aflevering: • Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst. Coalitieakkoord 2021 – 2025. (https://corr.es/pdgd4nuq) • Jesse noemde ook Effect Wet studievoorschot op toegankelijkheid en leengedrag van het Centraal Planbureau

Luisteraars! Vol verwachting klopte ons hart voor het nieuwe regeerakkoord, maar die kwam te laat voor deze podcast. Dus de powerduiding is voor de volgende keer. Dit keer: een schraappodcast over van alles en nog wat. Zoals: winst bij de Raad voor de Journalistiek voor Jesse. Ik was door de eigenaar van gastouderbureau Dadim gedaagd vanwege mijn boek Zo hadden we het niet bedoeld. Mij werd verweten journalistiek onzorgvuldig, tendentieus en feitelijke onjuist te berichten over zijn gastouderbureau. De Raad oordeelde van niet. Het is aanleiding voor een korte rant van mij over wat zich voor en na de publicatie van mijn boek allemaal heeft voltrokken, want dat was toch wel hoogst merkwaardig. Voor de rest: Rutger was op tournee in de Verenigde Staten en heeft daar enkele loeiend rechtse boekjes gelezen. Het eerste boek is Nassim Nicholas Talebs Skin in the Game. Taleb brengt een lofzang aan mensen die de de consequenties dragen van hun acties. Best een interessante bril om de wereld door te bekijken: hoe

In augustus van dit jaar oordeelde de kortgedingrechter van de rechtbank in Amsterdam dat de antizuivelcampagne van de stichting Dier&Recht onmiddellijk moest stoppen. Het was een uitzonderlijke uitspraak. In Nederland komt het niet vaak voor dat de rechter een grondrecht als de vrijheid van meningsuiting tussen haakjes zet, en activisten dwingt om een campagne te staken. Wat had Dier&Recht gedaan om zo'n drastische maatregel te rechtvaardigen? Op de posters van de stichting stond een pak melk met een waarschuwingstekst zoals je die ook op sigarettenpakjes vindt. ‘Zuivel veroorzaakt ernstig dierenleed’, stond erop. De boerenactiegroep Agractie was woest. Melkveehouders zouden ten onrechte worden weggezet als dierenbeulen. Oftewel: hier was sprake van smaad en laster. De redenering van Dier&Recht was ondertussen simpel. Om melk te geven moeten koeien ieder jaar een kalf krijgen, en daarom worden ze steeds weer zwanger gemaakt. De helft van de geboren kalfjes zijn echter stiertjes, en daar kan een melkvee

Luisteraars! Na de toeslagenaffaire spraken politici veel vrome woorden. Zij namen zich plechtig voor om voortaan aandacht te schenken aan de uitvoerbaarheid van beleid, aan de kwaliteit van wetgeving. Om bij het maken van wetten voortaan de dilemma's waar mensen in de praktijk mee te maken mee te wegen. Het is dan ook best bijzonder om te zien dat bij het ontwerpen van de compensatieregeling voor gedupeerden van de toeslagenaffaire daar he-le-maal niks van terecht is gekomen. Onder hoge politieke druk dijt de compensatieregeling steeds verder uit. Er zijn toezeggingen gedaan, regelingen gelanceerd, moties ingediend, amendementen aangenomen – waardoor de herstelregeling vastloopt in onuitvoerbare ambitie. De pendule is bovendien zo hard de andere kant uitgeslagen, dat er inmiddels in veel gevallen sprake is van grove overcompensatie. Toen ik mijn boek over de toeslagenaffaire in februari 2020 af had was er zo'n 500 miljoen euro uitgetrokken voor compensatie. Inmiddels is dat bedrag opgelopen tot 5,2 mil

Het is 2021 en nog altijd verdienen Nederlandse vrouwen structureel minder dan mannen. Vrouwen zijn inmiddels hoger opgeleid, maar dat vertaalt zich niet in een hoger salaris, laat staan in een grotere kans op een leidinggevende functie. Nederland heeft nog immer geen vrouwelijke premier gehad, en sterker nog, er zijn in Nederland meer directeuren met de naam ‘Peter’ dan directeuren met twee X-chromosomen. Het goede nieuws: econoom Sophie van Gool heeft een kraakhelder boek geschreven over waarom we in een impasse zijn beland, en hoe we eruit kunnen komen. In deze podcast bespreken we de vele studies die aan de basis liggen van Sophies onderzoek. Hoe groot is de loonkloof? Hoe kunnen we die verklaren? Welke rol speelt de Nederlandse deeltijdcultuur? Waarom wordt onbetaald werk structureel ondergewaardeerd? En hoe zit het met de zogenoemde ‘Wet van Sullerot’, die stelt dat hoe meer vrouwen er werken binnen een bepaalde beroepsgroep, hoe lager de lonen? Leesvoer bij deze aflevering: · Sophie van Gool, Waar

Luisteraars! Daar zijn wij weer. Niet langer de ontoegankelijke enkelvoud van Jesse, niet weer zo'n podcast over de waardeketens in de wereldwijde verfproductie. Nee, dit keer weer een fijne Rudi & Freddie Show tezamen, een toegankelijke lifestylepodcast over vaderschap. Rutger kreeg drie maanden geleden een kind, dus bij hem giert het onderwerp uit alle poriën. Wat viel hem op na drie maanden vaderschap? Dat Nederland een zalig land is! Allerlei mensen die opeens op je stoep staan om te helpen bij de kindzorg – het is ge-wel-dig. Maar wat ook opvalt is het ietwat dwingende regime van 'natuurlijk' ouderschap dat wordt opgelegd. Goedbedoelde adviezen die dikwijls matig zijn gegrond in wetenschappelijke kennis. Rutger vertelt over het boek Cribsheet van Emily Oster, dat in het huishouden-Bregman inmiddels beter bekendstaat als de 'De Bijbel'. In dit boek worden veel geboden en verboden rond het ouderschap op zijn minst genuanceerd. Misschien het meest in het oog springende voorbeeld: de kwestie borstvoedin

#134 Luisteraars! Sla de dekentjes maar in, leg de tomaten in de vriezer, zet de kunstmest in de koeling, want het gaat helemaal cray cray op de gasmarkten. Aardgas is superduur, de hele zomer zaten we op 15 euro per megawattuur, vorige week tikten we ineens 150 euro aan, nu zijn we weer een gedaald naar 88 euro. Aardgas, moeten we daar niet van af? Treden we geen duurzame toekomst tegemoet, waarin die hele gaswinning verleden tijd is? We mogen het hopen! Maar feit is, dat Nederland nog voor dik veertig procent afhankelijk is van aardgas voor zijn energiebehoefte. En hoewel we zelf steeds minder aardgas produceren, verbruiken we nog precies even veel aardgas. En dat zal de komende decennia nog wel zo zijn. Dat heeft helaas de nodige nadelen. We zijn in toenemende mate overgeleverd aan de grillen van Russisch en Amerikaans gas, dat vaak veel klimaatonvriendelijker is. Daarom spreek ik in deze podcast met Jilles van den Beukel, energieanalist bij The Hague Centre for Strategic Studies. Van den Beukel is een

#133 Luisteraars! Enkele maanden geleden zat ik in mineur. Drie miljoen mensen keken naar een veertien uur durend marathondebat over vier woorden op een A4'tje. Mij bekroop indertijd het gevoel dat we naar een politieke soap keken, waarin af en toe iemand een duur woord als ‘dualisme’ gebruikte om het nog enig cachet te geven. Dat deze politiek met een enorm kleine p zo belangrijk werd gemaakt, terwijl veel wezenlijkere onderwerpen volstrekt onder de radar vliegen, gaf aanleiding voor enige deemoed. Mijn gemoed knapte weer op toen ik de eerste persconferentie van de toen nieuwe informateur – en mijn gast van deze week – Herman Tjeenk Willink zag. We stegen meteen op uit de Haagse heisa van poppetjes en partijen. ‘Hoe vaak worden in parlementaire enquêtes incidenten niet gezien als iets waar iemand schuld aan heeft?' zei Tjeenk Willink tijdens die persconferentie. 'En dat ook naar schuldigen wordt gezocht. Daar gaat de suggestie van uit dat als man of vrouw er niet was geweest, het incident niet zou hebben

#132 Luisteraars! De volgende aflevering in de serie ontoegankelijke gesprekken zonder Rutger. Dit keer een gesprek met Rick van der Ploeg. Je kent hem misschien nog als staatssecretaris van Cultuur en Media in het kabinet Kok-II, maar hij is eigenlijk vooral econoom. En in het bijzonder: milieu-econoom. Dat treft, want we spraken elkaar in de week dat het IPCC haar laatste klimaatrapport publiceerde. Dus: was daar nog wat nieuws aan? En hoe moet je eigenlijk nadenken over de economische kosten van klimaatverandering? Wat is de invloed van kantelpunten? Wat is de invloed van de kleine kans op klimaatcatastrofe? Moeten we vrezen dat landen als Saudi-Arabie in anticipatie van klimaatbeleid snel al hun olie oppompen? En als we werkelijk zo moeten vrezen voor de economische schade van klimaatverandering, zouden we dan ook niet meer geld moeten investeren in het verkennen van drastische opties als geo-engineering? Vlak voor de podcast wist ik nog een oud boekje van Van Der Ploeg op kop te tikken: ‘Is de eco

#131 Luisteraars! Rutger is er niet, maar ik ga vrolijk voort. Dit keer praat ik met Edwin Buitelaar, programmaleider ruimtelijke ontwikkeling bij het Planbureau voor de Leefomgeving. De vakantieperiode drukt je met de neus op de ruimtelijke feiten. Je vliegtuig daalt richting luchthaven, en dan verschijnt daar opeens dat Nederlandse landschap, als een doos kleurpotloden van geordende glorie. Verdomd, hier is over nagedacht! Het tegengestelde gevoel bekruipt je als je door Vlaanderen rijdt: linten aan ruim opgezette woningen, elk huis een eigen eilandje van unieke lelijkheid. Ruimtelijke ordenaars schetsen vaak het schrikbeeld van 'Vlaamse toestanden': uitgespreide wildgroei van dunne bebouwing. Maar waarom is dat precies zo'n probleem? Waarom zijn de verschillen überhaupt zo groot en welke regels hebben er nu precies voor gezorgd dat Nederland zo anders oogt dan Vlaanderen? En wat is eigenlijk beter? Verder: bijna alle politieke partijen willen een miljoen woningen bouwen. Samen met Edwin bespreek ik of

#130. Eind vorige maand kondigde de stichting Urgenda aan dat de milieuorganisatie via de rechter een dwangsom wil opleggen aan de Nederlandse staat. Feit is dat Nederland nog steeds te weinig doet om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. Op de dag dat directeur Marjan Minnesma hoog overleg voerde met haar advocaten vond ze ook tijd om aan te schuiven in onze podcast. We hebben het niet over haar jeugd, over haar drijfveren, over haar voorliefde voor klassieke muziek of over haar werkdagen van twintig uur. We hebben het over haar plannen. Denk aan de toekomst van de grootste uitstoter van broeikasgassen in Nederland, Tata Steel. Of de hoeveelheid stroom die we met windmolens op zee kunnen opwekken. Of de toekomst van de landbouw in Nederland, de rol van 'houtige biomassa' in de energiemix, of de wijze waarop we miljoenen woningen van het aardgas kunnen afkrijgen. Gesprekken over de aanpak van klimaatverandering willen nog weleens verzanden in abstractie ('het is allemaal de schuld van de bezittend

#129. Er was een tijd, niet eens zo heel lang geleden, dat de meeste mensen min of meer gevangenen waren. Rond het jaar 1800 was naar schatting driekwart van de wereldbevolking tot slaaf gemaakt of horige. Miljoenen Afrikanen werden in slavenschepen naar kolonies ontvoerd, slavernij bestond ook in Afrika zelf, onder de Arabieren in het Ottomaanse Rijk, in India en onder de oorspronkelijke bewoners van Amerika, die krijgsgevangenen regelmatig verkochten als slaven. Eeuwenlang moesten miljoenen en miljoenen mensen werken, 12 tot 14 uur per dag, terwijl ze niet werden betaald voor hun arbeid. Velen werden mishandeld en stierven jong. Al die mensen werkten in een economie die grotendeels draaide op gedwongen arbeid; als je naar een winkel ging was het moeilijk om een product te vinden dat er niet op de een of andere manier mee te maken had. Niet slavernij, maar vrijheid was de uitzondering. Had je indertijd betoogd dat slavernij een grote morele schandvlek was, en dat het zo snel mogelijk moest worden afgeschaf

#128. Luisteraars, ik ben alleen. Rutger is vertrokken naar exotische oorden (Callantsoog of zoiets). In de vorige podcast kondigde ik daarom al aan dat ik deze week een volstrekt ontoegankelijke podcast ging opnemen. Een gesprek dat ik wil voeren, niet waar jullie naar willen luisteren. Ik kan nu zeggen: dat is gelukt. Mijn gast is Coen Teulings, voormalig directeur van het Centraal Planbureau, thans hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Teulings heeft een breed oeuvre in de economie: pensioenen, macro-economie, stedelijke economie. Hij lijkt zich nu iets meer richting wereldgeschiedenis te bewegen, dus dat zal wel zo'n boek worden met één woord in de titel. Je kent het genre: Kapitaal, Groei, Geld, Mand. Dus, waar gaat de podcast over? Over waarom jagers-verzamelaars niet in steden woonden, waarom Babyloniërs wel in steden gingen wonen, waarom wij in steden wonen, zelfs al kost het een godsvermogen om in zo'n pot met pieren te wonen. Waarom bestaat Almere? Moet er een hogesnelheidslijn komen tussen

#127. Zestienhonderd kilowattuur aan stroom. Dat is wat één Bitcoin-transactie gemiddeld kost. Om je een idee te geven, met 1600 kilowattuur kun je bijna tienduizend kilometer rijden met een elektrische auto. Of één appartement een jaar lang van stroom voorzien. Of tweehonderd LED-lampen een heel jaar laten branden. Koop je zo min mogelijk spullen? Heb je een warmtepomp, compenseer je al je vliegvakanties en heb je zonnepanelen op je dak waar je ieder jaar zo'n drie, vier of misschien zelfs vijfduizend kilowattuur aan stroom mee opwekt? Heel mooi allemaal, maar als je tegelijkertijd ook in Bitcoin zit dan heb je al je goede daden weer teniet gedaan. Hoe is het mogelijk dat heel wat mensen zich druk maken over klimaatverandering, terwijl ze ook in Bitcoin investeren? En waarom is een munt die zoveel klimaatschade aanricht nog niet verboden? We hebben het in deze podcast over de argumenten van de voorstanders, en we zullen er geen doekjes om winden: die vinden we niet erg sterk. Als altijd zijn we benieuw

#126. Luisteraars! In de nasleep van de toeslagenaffaire hoor je het steeds vaker: er moet meer aandacht komen voor de uitvoerbaarheid van beleid. Politici kunnen wel leuke plannen bedenken, maar ze zouden zich vaker moeten afvragen of die plannen wel uitvoerbaar zijn door ambtenaren bij bijvoorbeeld het UWV, de Belastingdienst of de Sociale Verzekeringsbank. Op zich is dit geen nieuwe analyse. Sterker nog, al decennia nemen politici zich voor om meer aandacht te geven aan de uitvoering. En toch wil het nog wel eens gebeuren dat er wetten worden gemaakt die helemaal niet kunnen. Dan verschijnt er plotseling een maatregel in het regeerakkoord: 'wij willen loondispensatie' (wat dat ook moge wezen). En dan komt men er na maanden achter: de ambtenaar kan dit niet uitvoeren, de burger kan dit niet begrijpen. Maar ja, het staat wel in het regeerakkoord. Door de beperkte aandacht voor de uitvoerbaarheid van politieke plannen ('Fraude moet keihard worden aangepakt!) kunnen grote ongelukken ontstaan, zoals de toesl